Đột quỵ nhồi máu não là một trong hai dạng chính của đột quỵ não. Căn bệnh này rất nguy hiểm và gây nên những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người bệnh. Chúng ta cùng đi tìm hiểu đột quỵ nhồi máu não là gì và cần phòng tránh căn bệnh này ra sao trong bài viết dưới đây!
1. Đột quỵ nhồi máu não là gì?
Đột quỵ nhồi máu não là quá trình bệnh lý khiến các động mạch não bị hẹp hoặc bị tắc. Lúc này lưu lượng tuần hoàn tại vùng não do động mạch đó phân bố bị giảm thiểu trầm trọng gây hoại tử, chức năng vùng não đó bị rối loạn. Biểu hiện bằng các hội chứng và triệu chứng thần kinh khu trú phù hợp với vùng não bị tổn thương.
Loại đột quỵ này chiếm khoảng 80% của tất cả các loại đột quỵ. Nếu người bệnh được phát hiện sớm và điều trị kịp thời tuy sẽ không ảnh hưởng đến tính mạng nhưng cũng gây tàn tật suốt đời.
2. Các thể đột quỵ nhồi máu não
Bệnh đột quỵ nhồi máu não có ba thể, tương ứng với 3 dạng thường gặp. Cụ thể là:
2.1. Huyết khối
Quá trình tạo huyết khối xảy ra một cách từ từ khoảng 20-30 năm và trải qua các giai đoạn sau:
-Giai đoạn mạch máu và huyết học: Giai đoạn này khởi đầu bằng các thay đổi bệnh lý của thành mạch máu, làm hẹp dần lòng mạch và gây giảm dòng máu não. Sau đó, cùng với quá trình rối loạn đông máu dẫn tới huyết khối và tắc động mạch làm gián đoạn quá trình cấp máu cho nhu mô não.
-Giai đoạn thay đổi hóa học của tế bào do thiếu máu: Giai đoạn này làm hoại tử các neuron, các tế bào thần kinh đệm và các mô nội sọ khác.
2.2. Tắc mạch não
Tắc mạch não là tình trạng các cục tắc được hình thành ở tim hoặc lòng quai động mạch chủ, động mạch cảnh và động mạch đốt sống. Quá trình này khiến bệnh lý xảy ra một cách đột ngột do các cục tắc bị bung và di chuyển lên các động mạch nhỏ trong não gây tắc động mạch và gián đoạn sự tưới máu đột ngột một vùng não.
2.3. Nhồi máu não ổ khuyết
Đây là các quá trình tổn thương não do tắc động mạch xiên nhỏ. Nhồi máu não ổ khuyết làm cho căn bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
3. Nguyên nhân gây đột quỵ nhồi máu não
Trước khi biết cách phòng ngừa và điều trị bệnh đột quỵ nhồi máu não chúng ta cần tìm ra nguyên nhân gây nên căn bệnh này để có phương hướng trị bệnh đúng đắn và phù hợp nhất. Thực chất, bệnh đột quỵ nhồi máu não xuất phát từ 2 nguyên nhân chính sau đây:
-Do huyết khối động mạch não (thrombosis): Quá trình này được diễn ra liên tục và bắt đầu từ các tổn thương thành mạch tại chỗ. Các tổn thương đó lớn dần lên rồi gây hẹp hoặc tắc động mạch não. Các biểu hiện lâm sàng thường cho thấy nguyên nhân do tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, viêm động mạch, bệnh đông máu rải rác, bệnh hồng cầu hình liềm…
-Do tắc mạch (Embolism): Các cục tắc có nguồn gốc tai hệ thống tim mạch hoặc ngoài hệ thống tim mạch. Lúc này, các cục tắc theo hệ thống tuần hoàn lên não đến nơi động mạch hẹp hơn sẽ nằm lại và gây tắc mạch.
4. Triệu chứng của đột quỵ nhồi máu não
Khi gặp phải bệnh đột quỵ nhồi máu não, người bệnh thường xuất hiện các triệu chứng sau đây:
4.1. Triệu chứng thần kinh khu trú sẽ tùy thuộc vào khu vực mà động mạch bị tổn thương
Các triệu chứng thần kinh khu trú thường xuất hiện các triệu chứng chung như:
-Đau đầu, chóng mặt, buồn nôn
-Rối loạn ý thức
-Rối loạn cơ tròn kiểu trung ương: bí tiểu, đái dầm, táo bón.
-Rối loạn thần kinh thực vật: Rối loạn về sinh hiệu
-Các chứng như co giật, rối loạn tâm thần
-Hội chứng màng não: đau đầu kèm táo bón, buồn nôn, Kernig (+)
4.2. Triệu chứng cụ thể theo vị trí của động mạch bị tổn thương
Hội chứng động mạch cảnh trong
-Mất thị lực bên động mạch bị tổn thương
-Liệt nửa người bên đối diện
-Giảm áp lực võng mạc trung tâm
-Triệu chứng có thể hồi phục một phần hoặc hoàn toàn nếu động mạch chưa tắc hoàn toàn.
Hội chứng động mạch não trước
-Liệt nửa người đối diện bên tổn thương
-Nửa người trái mất tác dụng do tổn thương thể chai
-Rối loạn cơ vòng do tổn thương tiểu thùy cạnh trung tâm
Hội chứng động mạch não giữa
Ở hội chứng này, sẽ xuất hiện các các triệu chứng rất nặng nề. Cụ thể như:
-Với các tổn thương ở gốc động mạch sẽ xuất hiện các triệu chứng như: liệt nửa người, mất cảm giác nửa người bên đối diện tổn thương, rối loạn ngôn ngữ và ý thức.
-Đối với tổn thương nhánh nông gây liệt không đồng đều nửa bên đối diện, ưu thế ở mặt và tay hơn là chân kèm rối loạn cảm giác
-Đối với tổn thương nhánh sâu sẽ gây liệt đồng đều nửa bên đối diện tổn thương nhưng không có rối loạn cảm giác đi kèm. Bệnh nhân có thể bị rối loạn ngôn ngữ nếu nửa tổn thương bán cầu trội
-Đối với tổn thương động mạch não giữa bán cầu trội, triệu chứng thường rối loạn ngôn ngữ vận động hoặc ngôn ngữ giác quan, khả năng xác định trái phải, khả năng tính toán, viết, thậm chí mất nhận thức cơ thể
Hội chứng động mạch màng mạch trước
Người bệnh sẽ bị liệt đồng đều toàn bộ nửa người trước, mất cảm giác nửa người, bán manh đồng danh, tăng trương lực cơ và rối loạn thần kinh thực vật nửa người đối diện.
Hội chứng động mạch đốt sống thân nền
Gặp phải hội chứng này, người bệnh sẽ gặp phải tổn thương rất nặng nề như:
-Tổn thương toàn bộ động mạch đốt sống thân nền như: Rối loạn trương lực cơ, duỗi cứng mất não, liệt các dây thần kinh sọ số VII, IX, XI, XII, rối loạn thần kinh thực vật dạng nặng, tiên lượng bệnh nhân xấu và dễ tử vong.
-Tổn thương động mạch thân nền không hoàn toàn sẽ gây nên hội chứng liệt hành não.
-Tổn thương động mạch thân nền còn gây nên hội chứng tiểu não.
5. Các yếu tố nguy cơ gây nên bệnh đột quỵ nhồi máu não
Có rất nhiều yếu tố nguy cơ gây nên bệnh đột quỵ nhồi máu não. Cụ thể là các nguy cơ sau:
-Các bệnh về tim mạch là yếu tố chính gây bệnh. Vì những căn bệnh này làm gia tăng hình thành các mảng xơ vữa động mạch và cục máu đông. Có thể kể đến các bệnh về tim mạch như: tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, mỡ máu cáu, loạn nhịp tim, nhồi máu cơ tim, rối loạn đông máu, bệnh tim bẩm sinh
-Một số căn bệnh cũng là nguy cơ gây đột quỵ nhồi máu não khác như: Bệnh tiểu đường, béo phì, sử dụng chất ma túy,….
-Ngoài ra, những người có tiền sử gia đình bị đột quỵ hoặc đã từng bị đột quỵ sẽ có nguy cơ cao tái phát lại hơn.
-Về giới tính, theo thống kê số lượng nam giới mắc đột quỵ cao hơn nữ giới và thường tăng theo độ tuổi.
6. Chẩn đoán bệnh đột quỵ nhồi máu não
Để chẩn đoán ra bệnh đột quỵ nhồi máu não, các bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám và hỏi thăm người nhà về tiến trình phát bệnh và các biểu hiện của bệnh. Đặc biệt là cần biết và nắm chính xác được thời gian khởi phát để có cách điều trị đúng.
Sau đó, các bác sĩ sẽ tiến hành một số kiểm tra như: xét nghiệm máu, điện tim đồ, chụp cắt lớp vi tính não để phân định rõ là loại đột quỵ gì, có phải đột quỵ nhồi máu não hay không.
7. Các biện pháp điều trị đột quỵ nhồi máu não
Để điều trị chứng đột quỵ nhồi máu não các bác sĩ sẽ thực hiện theo các biện pháp như sau:
-Điều trị huyết khối: Đây là các điều trị đặc hiệu nhất khi gặp phải đột quỵ nhồi máu não. Tuy nhiên, khi điều trị bằng phương pháp này, người bệnh cần phải đáp ứng các tiêu chuẩn về xét nghiệm và thời gian. Đặc biệt là thời gian khởi phát không quá 3 giờ mới mang lại hiệu quả điều trị.
-Sử dụng thuốc Aspirin và các thuốc chống ngưng tập tiểu cầu khác: Các loại thuốc này thường được sử dụng ở bất kỳ trường hợp đột quỵ nhồi máu não. Thuốc chống chỉ định với các bệnh nhân bị dị ứng hoặc không dung nạp aspirin hoặc đang cân nhắc sử dụng thuốc tiêu huyết khối. Ngoài ra, các bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc Heparin và các dạng thuốc chống đông máu trong trường hợp mắc chứng nhồi máu não có rung nhĩ, bệnh van tim hoặc ngăn ngừa huyết khối tĩnh mạch sâu.
-Điều trị hạ huyết áp: Huyết áp cao là một trong những nguyên nhân gây đột quỵ não nên các bác sĩ thường sử dụng thuốc hạ huyết áp cho các bệnh nhân tăng huyết áp chưa đột quỵ hoặc bệnh nhân đã từng nhồi máu não.
-Một số bệnh nhân đột quỵ não do đái tháo đường sẽ được các bác sĩ điều trị để giúp giảm mức đường huyết về bình thường và HbA1c dưới 7%.
Bên cạnh việc điều trị, bệnh nhân cũng cần được chăm sóc để có tốc độ hồi phục tốt. Cụ thể, người nhà cần:
-Giữ vệ sinh cá nhân cho người bệnh luôn sạch sẽ.
-Đề phòng trường hợp nằm lâu ngày sẽ dẫn đến bệnh tỳ đè
-Đề phòng các biến chứng về hô hấp do lâu ngày không vận động.
Ngoài ra, với những người đã từng mắc đột quỵ nhồi máu não, cũng nên biết cách tự phòng bệnh để tránh được tình trạng tái phát gây nên những tác hại nặng nề hơn cho sức khỏe. Để phòng tránh chứng đột quỵ não bất ngờ người bệnh có thể sử dụng viên uống bảo vệ sức khỏe chứa các thành phần từ tự nhiên giúp lưu thông máu và bảo vệ hệ thần kinh sẽ giúp giảm thiểu tình trạng tê bì chân tay, hoa mắt chóng mặt, thiếu máu nên não và phòng ngừa đột quỵ cũng như đột quỵ nhồi máu não hiệu quả.
Trên thị trường đã có sản phẩm giúp tăng cường tuần hoàn máu não hiệu quả giúp giảm thiểu sa sút trí tuệ, suy giảm trí nhớ, stress, mất ngủ do căng thẳng thần kinh. Trong sản phẩm này có chứa các thành phần tiêu biểu như Cao Blueberry 25% OPC, Ginkgo biloba, Chondroitin, Fursultiamine (tiền vitamin B1) cùng với các vitamin nhóm B. Sản phẩm này đã được Bộ y tế cấp phép lưu hành và sử dụng.
>> Xem thêm:PGS.TS Trần Đình Ngạn, Nguyên Chủ nhiệm khoa Tim thận khớp nội tiết, Nguyên PGĐ Viện Quân y 103 tư vấn cách phòng ngừa hiệu quả và phục hồi tốt nhất nếu chẳng may bị tai biến mạch máu não, đột quỵ hiệu quả TẠI ĐÂY.
Bài viết trên đây đã cung cấp toàn bộ những thông tin về chứng đột quỵ nhồi máu não cũng như các biện pháp điều trị hiệu quả. Hy vọng rằng những thông tin này sẽ giúp ích được cho các bạn trong quá trình phòng tránh và điều trị bệnh đột quỵ nhồi máu não cho bản thân và gia đình.
