Theo thống kê của tổ chức y tế thế giới WHO, tai biến mạch máu não là 1 trong 10 căn bệnh gây tử vong nhiều nhất hiện nay. Nếu không kịp thời phát hiện và chữa trị đúng cách, bệnh sẽ để lại nhiều biến chứng nghiêm trọng. Trong bài viết dưới đây, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu những cách điều trị tai biến mạch máu não cơ bản ai cũng nên biết.
1. Tai biến mạch máu não là gì?
Tai biến mạch máu não còn được gọi là đột quỵ não. Đây là tình trạng não không được cung cấp đủ máu cũng như oxy, gây mất chức năng một cách đột ngột. Bệnh có thể gây tử vong trong vòng 24 giờ đồng hồ nếu không được cấp cứu kịp thời.
Tai biến mạch máu não gồm 2 thể:
-Chảy máu não, chảy máu dưới màng nhện: Là tình trạng tai biến mạch máu não xảy ra do mạch máu não bị vỡ. Một số loại đột quỵ này là chảy máu bên trong nhu mô não, chảy máu não thất nguyên phát, chảy máu não sau khi nhồi máu não xảy ra,…
-Nhồi máu não: Đây là tình trạng tai biến mạch máu não phổ biến, chiếm 80% tổng số các ca bệnh. Tình trạng đột quỵ này xảy ra do động mạch mang máu tới não bị hẹp hoặc tắc nghẽn. Lúc này một phần não bị ngừng cung cấp máu, trong thời gian lâu khu vực đó sẽ bị hoại tử. Với thể này, các loại đột quỵ thường gặp là: tắc mạch máu não, huyết khối, nhồi máu ổ khuyết.
Những nguyên nhân thường gây ra tình trạng tai biến mạch máu não là:
-Huyết áp cao.
-Người mắc bệnh tiểu đường.
-Hàm lượng mỡ trong máu cao.
-Túi phình của động mạch não bị vỡ.
-Xảy ra các hiện tượng: dị dạng động mạch/tĩnh mạch, rối loạn đông máu, chảy máu não không rõ nguyên nhân, chảy máu bên trong ổ nhồi máu não.
-Hút thuốc lá thường xuyên.
Vậy làm thế nào để nhận biết được tình trạng tai biến mạch máu não? Thông thường các triệu chứng của bệnh xảy ra rất đột ngột, hoặc xuất phát từ thể nhẹ và phát triển nặng hơn. Dưới đây là một số dấu hiệu cơ bản, thường gặp nếu bị mắc tai biến mạch máu não mà bạn nên biết:
-Cơ mặt tê cứng, cười méo miệng, nói lắp. Khi bị tai biến mạch máu não, lượng oxy lên não không đủ, do đó gây tê liệt một phần hoặc nửa mặt.
-Có biểu hiện đau đầu dữ dội từng cơn, mức độ đau tăng dần theo thời gian.
-Thị lực suy giảm, hoa mắt chóng mặt.
-Đi đứng loạng choạng, liệt vận động hay rối loạn cảm giác nửa người. Ví dụ: không phối hợp được các động tác với nhau, liệt chi trên/dưới, tê bì chân tay,…
-Huyết áp tăng trên 180/110mmHg, mạch đập nhanh.
2. Điều trị tai biến mạch máu não
2.1. Một số nguyên tắc điều trị chung cần lưu ý
Vậy điều trị tai biến mạch máu não như thế nào, có cần lưu ý gì không? Khi phát hiện người bệnh bị tai biến mạch máu não, trong thời gian chờ đợi xe cứu thương, người nhà bệnh nhân nên nắm rõ một số thao tác cơ bản:
-Gọi ngay cho cơ sở y tế gần nhất và báo cáo rõ tình trạng của bệnh nhân để các bác sĩ có thêm thông tin trong việc điều trị.
-Để người bệnh ở tư thế nằm nghiêng an toàn (hay tư thế hồi sức cấp cứu) giúp bảo vệ đường thở, nới lỏng quần áo cho bệnh nhân.
-Không nên để bệnh nhân nằm ngửa vì lưỡi sẽ tụt xuống họng, gây khó thở.
-Khi thấy bệnh nhân có hiện tượng co giật, hãy lấy đũa hoặc que có quấn vải để ngang giữa 2 hàm răng, giúp bệnh nhân không bị cắn vào lưỡi.
-Nếu người bệnh bị nôn, hãy để nghiêng đầu sang một bên tránh gây xộc lên mũi, khó thở. Đồng thời tư thế nằm này cũng sẽ giúp các bã nôn dễ thoát ra ngoài hơn.
-Sau khi đã đưa bệnh nhân tới các cơ sở y tế, lúc này các bác sĩ sẽ xét nghiệm lâm sàng và thực hiện pháp đồ điều trị thích hợp cho người bệnh theo các nguyên tắc chung:
-Cấp cứu xử lý tai biến mạch máu não theo quy trình ABC.
-Thực hiện chống phù não tích cực.
-Giảm các triệu chứng: co giật, thân nhiệt cao, rối loạn chỉ số đường máu đồng thời thực hiện phục hồi chức năng ở bệnh nhân.
-Chống tình trạng bội nhiễm cho các cơ quan hô hấp, tiết niệu, đặc biệt là phổi.
-Điều chỉnh cân bằng nước – điện giải trong cơ thể.
-Quan tâm đến chế độ dinh dưỡng hàng ngày cho người bệnh.
-Có thể thực hiện phẫu thuật nếu cần thiết.
2.2. Sử dụng phác đồ điều trị phù hợp theo đúng thể tai biến mạch máu não mà người bệnh mắc phải
Đối với chảy máu não, chảy máu dưới màng nhện
-Sử dụng thuốc có tác dụng đông hay cầm máu: Có thể dùng loại thuốc Transamin để điều trị tai biến mạch máu não. Thuốc dùng qua đường tiêm tĩnh mạch. Liều lượng: 0.25g/ 2-4 ống tiêm.
-Dùng thuốc co thắt mạch: Thông thường sẽ sử dụng thuốc này với các trường hợp bệnh nhân bị chảy máu não, chảy máu dưới màng nhện kèm tràn máu não thất. Thuốc có tác dụng chống co thắt mạch và hạn chế tình trạng nhồi máu não thứ nhất. Loại thuốc có thể dùng là Nimotop 10mg/ 50ml đường tĩnh mạch.
-Tiến hành phẫu thuật: Với trường hợp bị tai biến mạch máu não thể chảy máu não, chảy máu dưới màng nhện, nếu trong não có ổ máu tụ bán cầu lớn hơn 60ml, người bệnh cần được phẫu thuật để lấy ổ máu tụ ra. Nếu không xử lý ổ máu tụ này, chúng sẽ gây rối loạn ý thức ở bệnh nhân.
-Cần tìm ra nguyên nhân để điều trị triệt để tận gốc của bệnh. Ví dụ: nguyên nhân chảy máu não có thể do dị dạng mạch, phình mạch,…
-Khi bệnh đã ổn định người bị tai biến sẽ được kê thuốc bảo vệ não.
Đối với nhồi máu não
-Tiến hành làm tiêu cục máu đông: Cơ chế làm tiêu cục máu đông này là hoạt hóa Plasminogen thành Plasmin. Tiếp đó, Plasminogen sẽ làm tiêu Fibrin, tiêu cục máu đông và ngăn chặn cơn tai biến xuất hiện. Hiện nay cũng có một số loại thuốc đánh tan cục máu đông thường được các bác sĩ chỉ định như: streptokinase, tenecteplase, alteplase,…
-Dùng thuốc chống tình trạng tập kết tiểu cầu để điều trị huyết khối. Một số loại thuốc phổ biến là: thuốc chống viêm phi steroid (aspirin), dipyridamol, ticlopidin, clopidogrel và thuốc ức chế glycoprotein IIb/IIIa.
-Sử dụng thuốc chống đông máu như: Heparin, Warfarin, Lovenox… Các loại thuốc này được dùng để ngăn ngừa dài hạn những biến cố do tai biến mạch máu não gây ra.
-Dùng biện pháp can thiệp nội mạch để lấy cục máu đông ra ngoài.
-Cho bệnh nhân dùng những thuốc nuôi dưỡng tế bào thần kinh. Một số loại thuốc phổ biến gồm: Tanakan, Duxil, Nootropyl,…
-Ngoài việc làm giảm những triệu chứng của bệnh, khi điều trị tai biến mạch máu não chúng ta cũng cần lưu ý việc tránh tình trạng nhiễm khuẩn như: nhiễm khuẩn phổi, hệ tiêu hóa,… Người bệnh cần được bác sĩ kê dùng các loại thuốc sau điều trị tai biến mạch máu não để hạn chế những trường hợp trên.
Bên cạnh đó, để hỗ trợ điều trị tai biến mạch máu não cũng như ngăn ngừa tình trạng này, người bệnh nên sử dụng thêm các sản phẩm chức năng có tác dụng giúp tăng cường lưu thông máu, hỗ trợ bảo vệ hệ thần kinh. Bạn nên ưu tiên sử dụng sản phẩm có thành phần chủ yếu là Ginkgo biloba, Cao Blueberry 25% OPC, Natri chondroitin sulfat, Riboflavine (vitamin B2), Fursultiamine cùng một số thành phần như magie stearat, talc, tinh bột mì. Nhìn chung, các sản phẩm này có tác dụng:
-Hỗ trợ tăng cường lưu thông máu.
-Cải thiện các triệu chứng tê bì chân tay, dị cảm đầu chi, mắc những biến chứng thần kinh.
-Hỗ trợ giảm các triệu chứng thiểu năng tuần hoàn, tiền đình như hoa mắt chóng mặt, ù tai, hoặc đau nửa đầu.
-Khắc phục tình trạng đau mỏi dây thần kinh, đau vai gáy, thoái hóa xương khớp.
-Về liều lượng: với những sản phẩm hỗ trợ này, người bệnh nên uống mỗi ngày 2 lần (sáng, chiều), mỗi lần 1 viên. Để đạt hiệu quả bạn nên dùng thuốc trước bữa ăn 30 phút hoặc sau khi ăn 1 giờ.
Tai biến mạch máu não gây nhiều hậu quả nghiêm trọng cho những ai mắc phải. Để tránh được bệnh tai biến cũng như cách khắc phục sau tai biến hiệu quả nhất hãy lắng nghe PGS.TS Trần Đình Ngạn, Nguyên Chủ nhiệm khoa Tim thận khớp nội tiết, Nguyên PGĐ Viện Quân y 103 tư vấn cách phòng ngừa hiệu quả và phục hồi tốt nhất nếu chẳng may bị tai biến mạch máu não, đột quỵ hiệu quả TẠI ĐÂY.
Trên đây là những thông tin cơ bản về việc điều trị tai biến mạch máu não mà bạn nên biết và nắm rõ. Hy vọng rằng, bạn đọc đã có thêm nhiều thông tin hữu ích, cũng như có phương pháp phòng ngừa căn bệnh nguy hiểm này. Chúc các bạn luôn có một sức khỏe thật tốt!
